Bức xúc vì dự án "treo" chung ở Quảng Trị

Dự án di dân "khẩn cấp" nhưng ba năm chưa xong; công viên "treo" hơn 10 năm... Là những dự án đang gây bức xúc cho người dân tỉnh Quảng Trị. Mau chóng có các giải pháp hữu hiệu giải quyết dứt điểm những vướng mắc trong thực hành dự án, kết thúc tình trạng quy hoạch "treo", thi công chậm tiến độ sẽ góp phần từng bước ổn định đời sống của người dân nơi đây. Khắc khoải chờ nơi ở mới Gần bốn năm trước, sau trận lũ quét thảm khốc (tháng 10-2009), hàng chục hộ gia đình ở xã Húc Nghì sống ven sông Đa Krông bị trôi quơ nhà cửa, tài sản. Trước đề nghị đảm bảo tính mệnh và đời sống người dân, Chính phủ đã thông qua dự án di dân tái định cư khẩn cấp vùng lũ quét xã Húc Nghì để đưa người dân ra khỏi nơi nguy hiểm, thiên tai luôn rình rập đe dọa. Dự án có vốn đầu tư gần 70 tỷ đồng, được giao cho Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư. Theo đó, 124 hộ dân ở xã Húc Nghì sẽ được di dời sang bên kia sông Đa Krông, định cư trên một vùng đất mới an toàn để ổn định cuộc sống lâu dài. Đến nay, đã ba năm trôi qua nhưng dự án chỉ mới hoàn thành vài hạng mục. Người dân vùng lũ ống, lũ quét Húc Nghì đang sống trong những căn nhà trợ thì, khắc khoải chờ đến nơi ở mới... Bà Giả Nghiệp sống trong mái lều tạm ven sông Đa Krông nói với chúng tôi rằng: "Sau trận lũ quét gia đình trôi mất sờ soạng nhà cửa, được biết quốc gia đầu tư xây dựng nhà mới ở khu tái định cư, do vậy chúng tôi dựng tạm mái lều để ở. Thế mà hơn ba mùa mưa bão đi qua, chúng tôi vẫn phải sống trong cảnh mùa nắng oi bức, mùa mưa ướt nhèm, lũ về không biết chạy đi đâu...". Còn chị Hồ Thị Hoa không giấu được bức xúc nói: "Nghe tin Nhà nước đầu tư xây dựng dự án di dân tái định cư, người dân rất mừng, bởi đến đó chúng tôi sẽ sống ổn định, không còn phải lo bão lũ nữa. Nhưng thấy cảnh dự án kéo dài từ năm này sang năm khác, trong khi đó người dân lại rơi vào cảnh đi không được, ở cũng chẳng xong, mưa xuống là nước ào ào đổ vào nhà... Hỏi làm sao chúng tôi không thắc thỏm, lo lắng được". Theo Phó Chủ tịch UBND xã Húc Nghì Trần Minh Huỳnh, hiện có 109 hộ gia đình đang sống bên mép sông Đa Krông, trong đó có hàng chục hộ gia đình đang ở trong các mái lều trợ thì. Ắt họ đều không dám dựng nhà vì đang chờ tái định cư. Trao đổi ý kiến với chúng tôi, Chi cục Phó Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị Nguyễn Hoàng Lan cho biết: Dự án triển khai chậm là do thiếu vốn. Nguồn vốn thực hành dự án nằm trong ngân sách phòng ngừa phòng, chống thiên tai của Trung ương giải ngân khôn xiết nhỏ giọt. Đến nay chỉ mới giải ngân được 29 tỷ đồng nên dự án cũng chỉ khai triển gần 50% các hạng mục công trình. Chi cục đã nhiều lần kiến nghị, đề xuất với tỉnh ưu tiên nguồn vốn khác để đẩy nhanh tiến độ dự án nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Công viên "treo" hơn 10 năm Công viên Văn hóa trung tâm thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) có diện tích 25,2 ha, được UBND tỉnh ra quyết định duyệt từ năm 2002, đến nay công viên chỉ mới hoàn thành vài hạng mục, gây nhiều bức xúc cho người dân địa phương. Theo quy hoạch của dự án, diện tích khai triển hạ tầng giai đoạn 1 là 11,86 ha, diện tích còn lại dự định triển khai trong thời kì tiếp theo khi huy động được nguồn vốn đầu tư. Vùng đất rộng năm ha bao quanh hồ Lao Bảo sẽ được giải tỏa để xây dựng công viên. Theo đó, 61 hộ dân sinh sống trong khu quy hoạch thuộc các khóm Trung Chính, Xuân Phước, An Hà sẽ phải di dời để giải tỏa đất. Trong tuổi 1, kéo dài hơn bảy năm, dự án chỉ mới triển khai việc nạo vét lòng hồ, xây dựng hệ thống đường bê-tông bao quanh và hai cây cầu, với nguồn vốn đầu tư 24 tỷ đồng, còn lại các hạng mục như đườngnhung ban ve thiet ke nha ong depnội bộ, điện chiếu sáng, cây xanh... Đến nay vẫn chưa được khai triển do thiếu vốn. Công viên đang rơi vào tình trạng hoang hóa trở lại. Từ năm 2011 đến nay, UBND tỉnh Quảng Trị đã chuyển giao dự án này cho Ban Quản lý Dự án công trình xây dựng huyện Hướng Hóa làm chủ đầu tư. Thế nhưng dự án vẫn không tiến triển gì thêm so với ngày bàn giao. Hàng chục hộ dân trong diện giải tỏa rơi vào cảnh đi không được, ở cũng chẳng yên, cứ ngay ngáy chờ tái định cư. Đặc biệt, do hầu hết các hộ dân ở đây đều kinh doanh, buôn bán, thành thử bà con rất bức xúc vì chẳng thể dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thế chấp vay vốn làm ăn. Bên cạnh đó, do công trình xây dựng dở dang, chưa hoàn thiện hệ thống cống rãnh thoát nước nên chỉ sau vài ngày mưa, hàng chục hộ dân phải chịu cảnh ngập úng. Chị Nguyễn Thị Thảo, người dân sống trong khu vực cho biết: Nghe tin chính quyền địa phương đầu tư xây dựng công viên thị trấn, người dân rất vui, bởi nó sẽ làm đổi thay đáng kể bộ mặt địa phương. Con em sẽ có nơi sinh hoạt, vui chơi, tiêu khiển. Nhưng thấy cảnh dự án "treo" từ năm này sang năm khác, trong khi đó người dân lại rơi vào cảnh đi không được, ở cũng chẳngcông ty thiết kế nội thất chuyên nghiệpxong, mưa xuống là nước ào ào đổ vào nhà... Bàn thảo ý kiến với chúng tôi, lãnh đạo các ban, ngành tỉnh Quảng Trị và huyện Hướng Hóa nêu ra khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án là do thiếu vốn bồi hoàn giải phóng mặt bằng theo quy hoạch thiết kế đã được thông qua, trong khi ngân sách địa phương còn khó khăn. Do đó để bảo đảm thực hành dự án thành công, UBND tỉnh Quảng Trị cần điều chỉnh lại quy hoạch khu Công viên Văn hóa trọng tâm thị trấn Lao Bảo cho hiệp, trong đó chú trọng bảo đảm ổn định đất đai và tài sản của các hộ dân có mặt tiền trên các trục đường chính, không nên thực hành di dời theo phương án cũ. Nên chăng chỉ thu hồi, kiểm kê bồi thường tương trợ để di dời đối với những hộ nằm phía sau mặt tiền, ảnh hưởng trực tiếp đến quy hoạch và cảnh quan công viên... Giám đốc Ban Quản lý Dự án công trình xây dựng huyện Hướng Hóa Nguyễn Văn Hiến cho biết, căn do khiến dự án Công viên Văn hóa thị trấn Lao Bảo chậm hoàn tất là do tuổi 1 dự án vẫn chưa tìm được nơi tái định cư cho các hộ dân thuộc diện giải tỏa. Khi hấp thu dự án, Ban Quản lý Dự án công trình xây dựng huyện mới thực hành các phương án khắc phục những điểm hạn chế của dự án cũ. Ban quản lý dự án đã lên phương án tái định cư tại chỗ cho 61 hộ dân thuộc diện di dời và trình lên UBND tỉnh phương án điều chỉnh dự án để xin cấp vốn đầu tư... Chủ toạ UBND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Cường cho rằng, việc kéo dài tình trạng này gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân, bổn phận của chính quyền các cấp là phải Nhanh chóng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của dự án này. Để ổn định đời sống quần chúng. #, Cần phải gấp rút điều chỉnh quy hoạch, không nên kéo dài tình trạng quy hoạch "treo" với những ý tưởng kiến trúc chưa hạp thực tiễn. Để thực hành có hiệu quả dự án đã đề ra, với những trường hợp không phải di dời cần sớm duyệt quy hoạch, cấp giấy chứng thực quyền dùng đất để người dân xây dựng nhà ở, ổn định cuộc sống lâu dài. Với những hộ phải di dời, cần có phương án bồi hoàn giải tỏa thích hợp, khẩn trương xây dựng các khu tái định cư để người dân sớm đến nơi ở mới ổn định cuộc sống... Ngày 26-7, UBND tỉnh Quảng Trị có buổi làm việc với các sở, ngành và huyện Hướng Hóa, Phó chủ toạ UBND tỉnh Quảng Trị Mai Thức chỉ đạo, trước mắt tạm dừng khai triển xây dựng các dự án tại Công viên Văn hóa trung tâm thị trấn Lao Bảo, hội tụ soát điều chỉnh quy hoạch chi tiết lại công viên. UBND thị trấn Lao Bảo và UBND huyện Hướng Hóa tăng cường công tác tuyên truyền cho dân chúng hiểu để ổn định tình hình địa phương. Người dân đợi mong các sở, ban, ngành của tỉnh Quảng Trị khẩn trương thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị giải quyết dứt điểm những vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, chấm dứt tình trạng quy hoạch "treo" để người dân sớm ổn định đời sống và sản xuất. Bài và ảnh: NGUYỄN VĂN HAI